Bipolar Bozukluk Tedavisi Köşe Taşları -Tıbbi Tedavi-2 (*)

Stabilizasyon (dengeleme, sabitleme, dengede tutma –İ.V) ve yeni atakların önlenmesi : Stabilizasyon döneminde, duygu durumunuzun bir uçtan diğer uca salınmasını durdurmak ve işlerinizi normal olarak görebilmenizi sağlamak için tek başına ya da kombine olarak çeşitli ilaçlar kullanılır.

Akut manik ya da depresif atakların tekrarının önlenmesi, diğer belirtilerin azaltılması ve gündelik yaşamdaki hislerinizi iyileştirebilmeniz için tedavi düzenlenir.

Alevlenmeleri (relaps) önlemek için kullanılan ilaçlar duygu durum dengeleyiciler olarak bilinir.

Bu ilaçlardan bazıları sadece manik dönemin relapslarına karşı korurken, diğerleri sadece depresyon relapslarını önlemek içindir.

Bazıları (lityum gibi) her ikisine karşı da korur.

Esasen psikozu (antipsikotikler – psikozların tedavisinde kullanılan ilaçlar – İ.V.) ya da epilepsiyi (antikonvülzanlar – Nöbete sebep olan nöronların senkronize aktivitesini önleyerek nöbetlerin oluşmasını, tekrarlanmasını engelleyen ilaç grubu-İ.V ) tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar da stabilizasyon ve yeni atakların önlenmesinde kullanılır.

İlaç kombinasyonu sıkça gereklidir.

Doktorunuz, sizin en büyük sorununuzun mani mi yoksa depresyonla mı olduğuna ve geçmişte fayda gördüğünüz ilaç tedavisine dayanarak, sizin için en iyi ilaç kombinasyonunu seçecektir.

Stabilizasyon ve atakların önlenmesi terapisi uzun dönem için düzenlenir.

Terapinin etkisi hemen başlamayabilir ve ilk iki üç hafta içerisinde belirtilerinizdeki iyileşmeyi farkedemeyebilirsiniz.

Ancak, ilaçlarınızı devamlı olarak almanız genellikle aralıklı almanızdan çok daha etkili olduğundan, ilaçlarınızı almaya devam etmelisiniz.

İlaç tedavisine devam etmeniz, uzun dönemde, yineleme (nüks) önlenmesine yardımcı olur.

 İki üç hafta sonra belirtilerinizde iyileşme başlayacaktır.

Eğer başlamazsa kesinlikle sağlık ekibinizden birinin bilmesi gereklidir.

Belirtileriniz iyileşmeye başladığında, tedavinin bir sonraki hedefi belirtilerinizin olmadığı dönemi mümkün olabildiğince uzun tutmaktır.

Bu belirtilerin olmadığı dönemler remisyon (hastalığın kontrol altına alınmış olduğu durumlarda ) olarak bilinir ve iyileşmeye başlamanıza ve istediğiniz hayatı yaşamınıza yardımcı olur.

Relaps (bir kişinin geçmişte yakalandığı bir rahatsızlıktan tekrar etkilenmesi durumunda kullanılan tıbbi bir terimdir. – İ.V. ) riski; ilaçlarınızı ne kadar düzenli kullandığınıza, belirtilerinizin şiddetine ve başka ruhsal sağlık sorunlarınız olup olmadığına bağlıdır.

Relapsların uzun vadede etkin olarak önlenmesi ile iyileşme elde edilebilir.

Yan etkiler pek çok ilacın olduğu gibi, bipolar bozukluğun tedavisinde kullanılan ilaçların da istenmeyen yan etkileri olabilir.

Sağlık ekibiniz bunun farkındadır ve tedaviye başlandığında sizin gelişmelerinizi izlemeye başlamalıdır. Bazı ilaçların yan etkiye neden olmaları daha olasıdır, bazı ilaçların ise tedavi başlangıcındaki yan etkileri tedavinin ilerleyen zamanlarından farklıdır.

Her durumda doktorunuz ilaç dozunuzu ayarlayarak ya da farklı bir ilaç tedavisine geçerek tedavinin yan etkilerinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.

Bipolar bozuklukta kullanılan ilaç tedavisinin yan etkileri şöyledir:

Aşırı susuzluk-İdrara daha sık çıkma-Bulanık görme- Kas güçsüzlüğü- Diyare Ellerde titreme- Başağrısı- Sersemlik- Döküntü- İştah artışı- Kilo alımı- Ağız kuruluğu- Cinsel sorunlar- Uyuşukluk- Düşük kan basıncı

Bazen hoş olmayan bir belirtinin durumunuza bağlı mı yoksa bu durumu kontrol altına almak için kullandığınız ilaçlara bağlı mı olduğunu söylemek zordur.

Örneğin, sağlıklı düşünme ve karar alma becerinizin etkilendiğini düşünüyorsanız, bunun ilaçlarınıza bağlı olduğunu sanabilirsiniz. Bazen böyledir.

Ama daha sıklıkla bu hastalığınızın bir belirtisidir.

Her iki şekilde de, bunu sağlık ekibinize anlatın,yardımcı olacaklardır.

Kocanın görüşü :Tedavi işe yarıyor. Teselli gibi. Karım artık çok daha sakin. Tedaviye başlamadan önce tüm aile endişe içindeydi. Onun biraz sonra ne yapacağını bilemiyorduk. Herkes çok endişeliydi ve normal bir aile yaşantısına sahip olmak imkansızdı. Şimdi çok daha sakin ve hepimiz biraz rahatlayabiliriz.

Sevda’nın görüşü Yavaş yavaş hayatımın yap-boz parçalarını yerine koyar gibi hissediyorum. Korku, endişe ve huzursuzluk, hepsi gitti. Bazı heyecanlarımın da kaybolduğu doğru ve bazı açılardan bunu özlüyorum.

Ama hiçbir şey bu derin ve karanlık depresyonun sefaletinden kötü olmaz. Yeniden oraya dönmeyi asla istemiyorum.

Sinan’ın görüşü :Tedavi işe yaramıyor. Ya da bir şekilde düzgün olarak çalışmıyor. Evet, duygu durumumun stabilize olduğunu görebiliyorum ve artık çılgınca şeyler yapmak için can atmıyorum. Ama kendimi iyi hissetmiyorum. Düzgün olarak düşünemiyor gibiyim ve korkarım yeniden depresyona gireceğim. Sanki kendimin sadece yüzde sekseniyim.

İlhan Vardar

(*) Bipolar bozuklukla yaşamayı öğrenmek (Yardımcı Rehber) – Bristol-Myers Squibb Company işbirliği ile Otsuka Pharmaceutical Europe, Ltd. Tarafından yayınlanmıştır.