İspinoz Kuşları

[views]

İspinoz kuşları, ötücü kuşlar takımının ispinozgiller familyasından konik gagalı bir kuştur. Boyu 16 cm olup ağırlığı 20 gram kadar ağırlıktadır. Beyaz kanat lekesi ile diğer ötücülerden ayrılır. Dişiler erkeklerden daha mattır, boğazlarındaki siyahımsı noktalar bant oluşturur. Erkekler dişilere göre daha parlak renklidir. Erkeğin tepesi ve ensesi gri-mavi, sırtı kestane kızılı, göğsü kirli pembe ve kuyruk çıkıntısı ise yeşildir. Genç kuşlar dişiler gibidir fakat daha fazla çizgilenme taşırlar.

Bahçe ve orman kenarlarında bulunurlar. Yuvasını park ve bahçelerdeki ağaçların çatallı dalları üzerine kurarlar. Yuvalarını dişiler yapar ve genellikle çanak şeklindedir. Yuvaların dış kısımları yosun, böcek ve ağaç kabukları ile kaplandığından dışarıdan görülmesi oldukça zordur. İç kısımları ise kıl ve tüyler ile oldukça özenli hazırlanmıştır. Yaşadığı yere göre yerli veya göçmen kuşlardır. Kış mevsiminde sürü halinde dolaşırlar ve yerde buldukları tohumlarla beslenirler. Göçmen olan türleri kışı Orta Akdeniz bölgesinde geçirirler. Erkekler yerlerinde kalıcı olup göç etmezler. Göçe yalnız yavru ve dişiler katılır. İlkbahar da göçten dönüşlerinde tekrar yuvalarını arar ve bulurlar. İspinozlar Avrupa, Kuzey Afrika, Atlantik Adaları, Batı Asya ve Japonya’ya kadar yayılım gösterirler. Dağ ispinozları en çok Asya ve Avrupa’da, mavi ispinoz kanarya adalarında bulunur. İspinozları ömrü yaklaşık 24 yıl kadardır. Kayın ispinozu, dağ ispinozu, mavi ispinoz olmak üzere üç çeşidi vardır.

İspinozlar çok hareketli ve kavgacı kuşlardır. Yalnız sıcaklığın en fazla olduğu öğle vakti biraz sakinleşirler. Çoğunlukla yağlı tohumlarla beslenen ispinozlar, yaz mevsiminde tırtıl ve böcek de yerler. Bazı zamanlarda bal özünü almak için çiçekleri de parçalarlar. Tohumları yediklerinden dolayı çiftçilere de zarar verirler. Seslerinin güzel olması nedeniyle yakalanıp kafeslerde de beslenirler. Yılda iki defa yumurta verirler. Üreme mevsimi ilkbahar ve yaz aylarına rastlar. Sadece dişiler kuluçkaya yatarlar. Kuluçka süresi 12-13 gün devam eder. Dişi, her defasında gri renkli, üzeri mor benekli 3-4 tane yumurta verir. Yavrularını tırtıl ve kurtçuklarla beslerler. Kısa zamanda gelişen yavrular 13-14 gün içinde yuvayı terk ederler.

Üreme için yaz mevsiminde bulunduğu bölgeler, Avrupa’nın doğusu Hazar denizi kuzeybatısı ve İngiltere’nin kuzeybatı ucudur. Kışın bulunduğu bölgeler Anadolu’nun Güneyi, İran’nın Kuzeybatısı ve orta Anadolu’nun bazı bölgeleridir. Yıl boyunca bulunduğu ve ürediği bölgeler tüm Batı Avrupa ve İngiltere’nin kuzeybatı ucu dışındaki yerleri, Anadolu’nun Güney, Güneydoğu ve Orta Anadolu’nun bazı bölgelerinin dışındaki tüm yerleri, Hazar Denizinin Batısı ve Güneyi ile Kuzeybatı Afrika’dır. Avrupa ve kuş gözlemi yapılabilen diğer bölgelerde 100 milyondan fazla popülasyonu olduğu tahmin edilmektedir.

Ötüşünden dolayı ispinozlar kafes kuşu olarak tutulurlar ve yetiştirilirler. Özellikli bir bakıma ihtiyaç duymayan bu kuşların bakımı kolay üretimi zordur. Özenli bir diyet üretim için çok önemlidir. Kalsiyum ihtiyaçlarını karşılamak için kafesten mürekkep balığı kemiğini eksik etmemek gerekir. Diğer türlerde olduğu gibi bu tür için de ekili ya da korunaklar oluşturulmuş kuşhanede barındırmak her zaman daha iyi sonuç vermektedir. Kafeslerin boyutları ortalama 100x50x80 cm boyutlarında olması önerilir. İspinoz kuşları kafesleri ne kadar büyük ise o kadar rahat ederler. Ayrıca beslenilen ortamların çok soğuk olmamasına dikkat etmek gerekmektedir.

Darwin ispinozları veya Galapagos ispinozları (Geospizinae), 14 veya 15 türden oluşan bir ötücü kuşlar grubudur. Darwin ispinozlarının hangi kuş ailesine ait oldukları tam olarak açıklık kazanmamış olsa da gerçek İspinozgiller (Fringillidae) ile akraba olmadıkları bilinmektedir. Örnekleri ilk olarak Charles Darwin tarafından, onun HMS Beagle gemisi ile yaptığı ikinci yolculuğu sırasında Galapagos adalarında toplanmıştır. Darwin ispinozları türlerinden on üçü Galapagos adalarında bulunurken bir tanesi de Cocos Adası’nda bulunur. Darwin ispinozları türleri arasındaki en önemli farklılık gaga yapılarının büyüklüğü ve şekilleri olup Darwin ispinozlarının gagaları onların farklı besin kaynaklarına göre uyum sağlamıştır. Bu kuşların renkleri daha ziyade mat ve sönük olup parlak renkli değildir.

Özlem Yıldırım

Kaynakça

https://www.kuslar.gen.tr/ispinoz.html

https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=%DDspinoz

https://www.atlasakvaryum.com/index.php?id=82

https://www.neoldu.com/ispinoz-kusu-bakimi-10467h.htm

https://tr.wikipedia.org/wiki/Darwin_ispinozlar%C4%B1